Işıklığa (bir binanın karanlık bölümünde, doğal ışık kaynağından faydalanmak için yapılan kanala ışıklık denir) bakan karanlık odalarda yağan yağmurun şiddetini yan evin metal balkon tentenesinden anlarsın. Sinir bozucu pıt pıt seslerinin çıkardığı gürültü, komşu evlerin yatak odalarında Çin işkencesine dönüşür. Bire bin katan metal tentene tüm mahalleye işkenceye etmeye yeter.
Oysa ki yağmur berekettir, mucizedir.
Aynı yağmur, Japonya’daki sanat ve işlevselliğin karışımı Kusari-doi (yağmur zinciri) ile huzura dönüşür. Küçük bir ayrıntı, estetik bir tercih, yaşamı ya güzelleştir ya da çekilmez hale getirir. Japonlar yaşamlarını güzelleştirmeyi seçmişler.
Temizlik de evin, sokağın, kentin estetiğidir. Yaşamı güzelleştirir. Bizim insanımız yazık ki, yaşamlarını güzeleştirmekten her geçen gün uzaklaşıyor.
Yıllar önce, yaşadığım kente gelenler “kentinizin sokakları tertemiz” derlerdi. Çünkü annelerimiz evlerinin önünü süpürürler hızlarını alamaz, bizlere de sokağın başına kadar süpürttürürlerdi. Sokaklarda öyle yerlere atılmış çöpler olmazdı. Evler gibi sokaklar da temizdi.
Şimdiyse dağ başları, karayolu kenarları, denizler, göller ve kentim kocaman bir çöplüğe dönüştü. Parkların hali içler acısı. Pet şişeler, meyve suyu kutuları, sigara izmaritleri, çikolata kağıtları yerlerde. Bu çöpleri kim yere atıyor? Sorsan herkes metrelerce elinde çöple yürüyüp çöp kovası arıyor.
İnsanımızın temizlik anlayışı yıllar içinde geriye gitmiş olabilir mi? Robot süpürgeler, buharlı temizleyiciler temizliği sorumluluğumuz olmaktan çıkardı mı? Dünyanın başka yerlerinde sanatçılar çöpü sanata dönüştürken bizde bu tür girişimler neden tek tük?
Evimizin karşısında bir sürücü kursu var. Orada çalışan süslü kadınlar kendilerine gösterdikleri özeni sokağa göstermiyorlar. Bahçenin çöplerini sokağa doğru süpürüyor ve orada bırakıyorlar. Sokağa atılan çöpleri de belediyenin temizlik işçisi sanki görevi değil de zorla yapılması istenmiş gibi yalap şap temizliyor.
Şikayet etmek fayda sağlamıyor. Ortalığı pislik götürüyor ve kimsenin umurunda değil. Bazen içimden elime bir çalı süpürgesi alıp sokakları süpürmek geçiyor. Tek başıma kaç sokak süpürebilirim ki? Çözüm arıyorum. Bu konuda çözümü olan var mı? Nereden başlayayım?
Japonya’daki insanlar gibi temiz olmaz mıyız? Yaşamımızı güzelleştiremez miyiz?
Sevgiler
Ayşegül Ekşi • 27/11/2024