Dünya ekosisteminde yaşanan ciddi sorunları temas halinde olduğumuz her haber kaynağından (ister sosyal medya ister yazılı materyaller ister televizyon) işitiyoruz, okuyoruz. Çöle yağan yağmurlar, depremler, patlayan volkanlar, okyanusa sızan petroller, fabrika atıkları, orman yangınları, kasırgalar ve daha nice felaket ekosistemin ağır hasar aldığının görünür hali. Konu üzerine akademik çalışmalar yapılıyor, birçok ülke ve STK yaşanan sorunlara dikkat çekip uyarılarda bulunuyor. Yol haritaları çiziyor. Hazırlanan yol haritaları devletlerin politikaları ile ilgili, peki ya bizim bu konu hakkındaki yol haritamız ne?

“Küçük dünyamda büyük felaketleri önlemek adına ne tür önlemler alabilirim” üzerine biraz kafa yordum. Ben de birçoğumuz gibi su kullanımına dikkat ediyorum, çöpleri ayrıştırıp atıyorum. Çevremi temiz tutuyorum. Bunlar yeterli mi? Tabii ki yeterli değil. Bu nedenle kendimce yol haritaları hazırladım.

Bunlardan ilki plastik poşet savaşım. Dikiş bilmesem de videolar izleyerek bez çantalar dikmeye başladım. Önce kendime, sonra arkadaşlara, eşe, dosta derken 40 kişiye bez çanta diktim. Hepsi itinayla dikildi, paketlendi ve hediye edildi. Hâlâ daha dikmeye devam ediyorum. İki yıldır süren bu savaşın içindeyim. Bütün savaşların canlı cansız hiçbir varlığa zarar vermeden yapılıyor olmasını diliyorum.

İkinci çözümüm plastik ürünü banyo-duş lifi, bulaşık süngeri yerine Anavatanı Ortadoğu olan lif kabağı yetiştiriciliği oldu. Lif yetiştiriciliğinde ikinci yılım. İlk yıl sadece iki tane ürün yetiştirebildim. İnternet üzerinden satış yapan tohumcudan sipariş verdim. Dikim zamanını iki ay geçirdiğimden ürünler de geç olgunlaştı ve havanın neminden maalesef çürüdü. “Tohumu attım, büyüsün kendi kendine” dediğinde, olmuyor. Tohumu doğru zamanda toprakla buluşturmak, özenle sulamak, bakmak gerekiyor. Yetiştirme şartlarını hazırlamalısınız. İlk yıl bana ders oldu. Lif kabağı hakkında okumaya başladım. Hangi iklimde yetişir? Ne zaman ekilir? Ne kadar sulanır? Toprağı nasıl olmalı? Ne zaman hasat etmeli? Gibi bir sürü sorunun cevabını değişik kaynaklardan öğrendim. Bu soruların cevabını internet aracılığıyla kolayca öğrenebilirsiniz.

Lif yetiştiriciliğindeki ikinci yılım olan bu yıl, Şubat ayında tohumları saksılara ektim. Lif kabağı sıcağı sevdiğinden saksıları mutfakta cam önüne koydum. Tohumların filizlenip boy attığı Nisan ayına kadar da içeride kaldılar. Nisan ayında da filizleri saksıların dar alanından kurtarıp bahçeye ektim. Uzanıp kol atabilsin diye de farklı yerlere ipler gerdim. Yeriniz varsa çardak kurabilirsiniz. İstediği yere uzanıp, kol atmasına izin verin. Benim fazla yerim olmadığından yeni sürgünlerin çoğunu ara ara kesmek zorunda kalıyorum. Kabak lifi üretimi beni sardı, sevdim. İçinde bulunduğumuz Ağustos ayı itibariyle de ürün toplamaya başladım. Hatta ilk hasatımı bulaşık süngeri olarak göreve başlattım! Ayrıca üç komşuya da verdim. Ürünleri toplamak benim için biraz zahmetli oluyor, çünkü kol atsın diye bağladığım ipleri biraz yüksekten bağlamışım. Ürünleri kesip alamıyorum. Çevire çevire yerlerinden kopartıyorum. İki kabağı erken kopardığım için telef ettim. Hemen bu durumdan ders çıkarıldı ve aynı hatayı tekrarlamadım. Kabağın çekirdeklerini çıkarmak biraz tozlu oluyor. Lif ne kadar iyi kurursa, çekirdeklerde o kadar kolay çıkıyor. İsteyene, yeri olana çekirdek de vereceğim. Ne kadar çok insan sentetik lifler yerine doğal kabak lifini kullanırsa kârdır düşüncesindeyim. Bu sebeple çekirdekleri de saklıyorum. Şimdiden seneye şöyle yapacağım, böyle yapacağım demeye başladım.

Şu an itibariye 10 lif kabağının kimlere verileceği belirlendi. Kim bilir hesapta olmayan kimler daha nasiplenecekler. Bu yıl toplamda 25 ila 30 arası ürün alacağım. Muhtemelen bir kökten yerine ve bakım koşullarına göre 20 ila 30 civarında farklı boylarda ürün alınabilir. Eğer yetiştiremezseniz ve çevrenizde benim gibi sizin için yetiştiren biri yoksa aktarlarda satılıyor. Oralardan temin edebilirsiniz. Sürdürülebilir bir yaşam için, çocuklarınız, torunlarınız, sevdiklerimiz ve tabii ki dünyamız için petrol ve ürünlerinden lütfen uzak duralım. Sevdiklerimizle iyi yaşamayı hak ediyoruz. Dünyamıza iyi davranalım.

Benim çevreci yol haritalarım çeşitlenmeye devam edecek. Sizlerin ki nedir/nelerdir?

Sevgiler

Ayşegül Ekşi • 24/08/2024